Sipowicz Aleksander (1896–1980), inżynier mechanik, podpułkownik pilot, dyrektor Lubelskiej Wytwórni Samolotów. Ur. 3 II w Mickiszkach (pow. Szawle), był młodszym synem Hilarego i Marii z Butowiczów, bratem Hilarego (zob.).

W l. 1904–13 S. uczęszczał do gimnazjum w Szawlach. Od 1 IX 1913 do 1 VII 1916 studiował w Instytucie Technologicznym w Charkowie, następnie do 1 VIII 1917 w szkole oficerskiej dla studentów w Odessie, gdzie 8 XII 1916 został awansowany na podporucznika. Od 16 IX 1917 do 9 III 1918 był młodszym oficerem automobilowym, a następnie kierownikiem warsztatu mechanicznego I Parku lotnictwa rosyjskiego w Odessie. Po demobilizacji powrócił na studia do Charkowa, skąd wkrótce wyjechał do Szawel. Zmobilizowany 26 V 1919 do lotnictwa litewskiego, służył jako młodszy oficer szkoły lotniczej, a następnie jako pomocnik szefa litewskiego lotnictwa, kierując służbą techniczną. Dn. 21 VIII 1919 został aresztowany pod zarzutem przynależności do Polskiej Organizacji Wojskowej, ale 1 XI t. r. zwolniono go z braku dowodów. Dwa tygodnie później uciekł z Kowna przez zieloną granicę do Wilna, za co otrzymał zaoczny wyrok za dezercję. Od 20 XII 1919 ochotniczo służył w stopniu podporucznika w Inspektoracie Wojsk Lotniczych; m. in. przejmował V Park Lotniczy zakupiony przez WP od Francuzów. Dn. 1 II 1920 awansowany na porucznika, został urlopowany z wojska i podjął studia na Wydz. Mechanicznym Politechn. Warsz. Przerwał je w lecie 1920 w czasie wojny polsko-sowieckiej i służył w IV Ruchomym Parku Lotniczym do września 1921. Ponownie podjął studia, równocześnie służąc w Parku 1. P. Lotniczego w Warszawie, potem w Dep. Aeronautyki MSWojsk. Dn. 1 II 1924 awansował na kapitana. Dn. 24 III t. r. zdał półdyplom na politechnice.

W r. 1925 S. opracował projekt samolotu doświadczalnego «Sipowicz 1», który zbudowany w Centralnych Warsztatach Lotniczych w Warszawie, został oblatany przez niego rok później i wykazał dobre właściwości. Wg pomysłu S-a samolot miał płat z ujemnym wzniosem i pomocniczy skośny płat na tylnym zastrzale. Podobne zastrzały nośne zastosowała później w swych samolotach amerykańska wytwórnia «Bellanca».

Od 1 XII 1926 S. kontynuował studia w Sekcji Lotniczej Wydz. Mechanicznego Politechn. Warsz. Podczas studiów opracował wraz z Tadeuszem Zaleskim skrypt Aerodynamika (W. 1928) na podstawie wykładów Czesława Witoszyńskiego, a także w l. 1927–8 wykonał projekt obserwacyjnego wirnikowego pionowzlotu «Heliplan», który nie został zrealizowany. Po uzyskaniu 14 VI 1930 dyplomu inżyniera mechanika S. powrócił do wojska i 1 VII t. r. został komendantem Parku Lotniczego Centrum Wyszkolenia Podoficerów Lotnictwa w Bydgoszczy. Dn. 1 III 1934 objął kierownictwo Wydz. Technologicznego i Płatowców w Instytucie Badań Technicznych Lotnictwa w Warszawie, awansował na majora (5 III). Dn. 1 I 1936 został naczelnym dyrektorem Lubelskiej Wytwórni Samolotów (LWS) w Lublinie oraz jej udziałowcem (2% miał S., 98% należało do skarbu państwa) i przeszedł do rezerwy. W r. 1937 wraz z dyrektorem technicznym Ryszardem Bartlem wprowadził w LWS nową organizację produkcji wzorowaną na organizacji Wytwórni Płatowców Nr 1 Państwowych Zakładów Lotniczych w Warszawie.

W LWS pod kierownictwem S-a w l. 1936–9 wyprodukowano 50 samolotów obserwacyjnych R-XIIIF, 16 bombowych LWS-4 Żubr, 1 sanitarny LWS-2, 65 obserwacyjnych RWD-14 Czapla oraz dokonano przeróbki 47 samolotów liniowych Potez 25 i uruchomiono produkcję samolotów obserwacyjnych LWS-3 Mewa (z 200 zamówionych, 1 IX 1939 były 4 gotowe). S. współpracował też przy przekonstruowaniu samolotu PZL-30 II na LWS-4.

We wrześniu 1939 S. ewakuował personel techniczny LWS do Rumunii, dokąd wywiózł dokumentację samolotu rozpoznawczego LWS-3 Mewa. W jesieni t. r. znalazł się we Francji, gdzie powrócił do służby wojskowej. Na wiosnę 1940 dla zaznajomienia się z francuskim sprzętem lotniczym przeszedł staż w warsztatach remontowych francuskiego lotnictwa wojskowego A.R.A.A. (Atelier de Reparatour de l’Armée de l’Air) Nr 4 oraz prowadził wykłady w Szkole Mechanicznej w Roane. W czerwcu 1940 został ewakuowany do Anglii, gdzie po przeszkoleniu 1 I 1941 został dowódcą Skrzydła Obsługi (Maintenance Wing) Royal Air Force Station w Hucknall w stopniu majora (Squadron Leader). Od listopada 1942 pracował w Biurze Tłumaczeń i Wydawnictw Inspektoratu Polskich Sił Powietrznych w Blackpool. Publikował wówczas artykuły w „Biuletynie Technicznym” i angielskim tygodniku „Flight”, wydał Podręcznik montera lotniczego (Blackpool 1942), Celowanie i celowniki lotnicze (tamże 1943) oraz 2-tomową Fizykę stosowaną dla lotników (tamże 1943–4) i The principles of Fitting (London 1945). Był współautorem i redaktorem „Angielsko-polskiego słownika technicznego” (Wyd. 3 [Londyn] 1946 i Wyd. 3 popr. [Londyn] 1947). Należał do Stowarzyszenia Techników Polskich w Wielkiej Brytanii. W r. 1947 zakończył służbę wojskową w stopniu podpułkownika i pozostał w Anglii. W l. 1948–51 był współwłaścicielem gospodarstwa rolnego w Kornwalii, a w l. 1952–80 właścicielem domu czynszowego w Londynie. Zmarł podczas odwiedzin kraju 24 VII 1980 w Krakowie i pochowany został na cmentarzu Rakowickim (kwatera 78.–III–47). Odznaczony był Krzyżem Niepodległości z Mieczami, Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami, 4-krotnie Medalem Lotniczym, Medalem za udział w Wojnie Obronnej 1939 r., Krzyżem Czynu Bojowego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie.

W małżeństwie zawartym 22 VII 1931 z Julią z Kellerów miał S. trzech synów: Witolda, inżyniera mechanika hutniczego, Hilarego, inżyniera mechanika, i Andrzeja, inżyniera ceramika.

Członkowie Stowarzyszenia Techników Polskich, Londyn 1980 s. 54; – Cynk J. B., Polish Aircraft 1893–1939, Londyn 1971; Glass A., Polskie konstrukcje lotnicze 1893–1939, W. 1977 s. 20, 33, 123, 173; Płoszajski J., Polska technika lotnicza do roku 1939, Pod red. A. Glassa, W. 1992 I 111; tenże, Technicy Lotnictwa Polskiego na Zachodzie 1939–1946, Londyn 1993 cz. 1; – Prauss S. P., Z Zakopanego na Stag Lane. Wspomnienia konstruktora lotniczego i pilota. Lata 1910–1970, Podał do druku […] E. Malak, Wr. 1996 s. 522; – „Dzien. Pol.” 1980 nr 162 (nekrolog); „Lot Pol.” 1927 nr 6 s. 156–7 (Wystawa lotnicza LOPP), 1934 nr 3 s. 9 (Album samolotów); „Skrzydlata Polska” 1934 nr 3 s. 91 (nominacje w korpusie oficerów aeronautyki), 1956 nr 31 s. 16 (Polskie konstrukcje lotnicze); – CAW: Kartoteka personalna; Inst. Polski i Muz. im. gen. W. Sikorskiego w Londynie: Akta personalne; Politechn. Warsz.: Akta studenckie nr alb. 4696 (fot.); – Informacje syna, Witolda.

Andrzej Glass